Robaki i wirusy – mechanizmy ataków

Wprowadzenie…….6

Cel i zakres pracy…….7



1. Programy zlosliwe…….9

1.1 Ogólna klasyfikacja zagrozen…….9
1.2 Zagrozenia ze strony programów…….10

2. Krótka historia wirusów komputerowych…….12

3. Wirusy komputerowe…….14

3.1 Dzialanie wirusa komputerowego…….14
3.2 Tworzenie wirusów…….15
3.3 Struktura wirusa…….16
3.4 Jezyki programowania wykorzystywane do pisania wirusów…….18
3.5 Najwazniejsze kategorie wirusów…….19
3.5.1 Wirus pasozytniczy…….19
3.5.2 Wirus towarzyszacy…….20
3.5.3 Wirus sektora ladowania…….21
3.5.4 Makrowirusy…….22
3.5.5 Tajny wirus…….22
3.5.6 Wirus poli i metamorficzny…….23
3.5.7 Fagi…….24

4. Klasyfikacja wirusów ze wzgledu na sposób działania po uruchomieniu…….25

4.1 Wirusy plikowe…….25
4.2 Wirusy nierezydentne…….25
4.3 Wirusy rezydentne…….26
4.3.1 Szybkie infektory…….26
4.3.2 Wolne infektory…….26

5. Wormy…….28

5.1 Worm sieciowy…….29
5.2 Rozprzestrzenianie się wormów…….29
5.2.1 Wormy przenoszone przez siec – wykorzystanie poczty elektronicznej…….30
5.3 Worm Internetu…….31
5.3 Robaki aktywne…….33

6. Intruzi jako zagrozenie bezpieczenstwa…….34

6.1 Intruzi…….34
6.2 Techniki wlaman…….35
6.3 Wykrywanie wlaman…….38

7. Inne zagrozenia ze strony programów…….41

7.1 Bakteria…….41
7.2 Bomba logiczna…….41
7.3 Boczne wejscie…….42
7.4 Kon trojanski…….42
7.4.2 Rodzaje koni trojanskich…….47
7.4.4.1 Trojany zartownisie…….48
7.4.4.2 Trojany destrukcyjne…….48
7.4.4.3 Konie wykradajace hasla i poufne informacje…….48
7.4.4.4 Kon trojanski zdalnego dostepu…….49
7.5 Programy typu backdoor…….51

8. Zagrozenia wirusem komputerowym – obiekty atakowane…….53

8.1 Pliki wykonywalne COM…….53
8.2 Pliki EXE dla systemu DOS (stare EXE)…….53
8.3 Pliki nowe EXE dla Windows (NE)…….53
8.4 Pliki systemowe SYS…….54
8.5 Pliki wsadowe BAT…….54
8.6 Pliki DOC…….55
8.7 Pliki XLS…….56
8.8 Pliki ASM…….56
8.9 Sektory systemowe…….56
8.10 Glówny rekord ladujacy (MBR)…….57
8.11 Rekord ladujacy…….57
8.12 Jednostki Alokacji Plików (JAP)…….58
8.13 Wirusy kombinowane…….59

9. Przenikanie wirusów do systemu komputerowego…….60

9.1 Sposoby przenikania wirusów…….60
9.2 Powstanie infekcji…….60
9.3 Nosniki wirusa…….62
9.3.1 Dyski elastyczne…….62
9.3.2 Wymienne dyski sztywne…….63
9.3.3 Kasety z tasmy magnetycznej…….63
9.3.4 Nosniki innego rodzaju…….63
9.3.5 Sieci…….63
9.4 Drogi przenikania wirusów…….64
9.4.1 Oprogramowanie pirackie…….64
9.4.2 Biuletyny elektroniczne…….64
9.4.3 Programy shareware…….65
9.4.4 Programy publiczne…….65
9.4.5 Rozproszone komputery osobiste…….65
9.4.6 Dyskietki i CD-ROMy dolaczane do czasopism komputerowych…….66
9.4.7 Pracownicy firm serwisowych…….66

10. Metody zabezpieczen i walki z zakazeniem wirusowym…….67

10.1 Kontrolowanie dostepu do sieci…….67
10.1.1 Identyfikacja kanalów dostepu…….68
10.1.2 Scentralizowane sieciowe serwery plików…….68
10.1.3 Rozproszenie zaufania…….69
10.1.4 Przesylanie w sieciach z polaczeniami ogólnie dostepnymi…….70
10.2 Metody kontroli dostepu…….70
10.3 Uslugi poczty elektronicznej…….71

11. Ochrona przed infekcja…….72

11.1 Przygotowanie na ewentualny atak…….73
11.2 Zapobieganie infekcjom wirusowym…….74
11.3 Wykrywanie wirusa…….74
11.4 Powstrzymanie wirusa…….76
11.5 Przywracanie sytuacji sprzed ataku wirusa…….77

12. Podstawowe narzedzia antywirusowe…….78

12.1 Programy podsuwane wirusom do zaatakowania w pierwszej kolejnosci…….78
12.2 Programy sledzace odwolania do systemu operacyjnego…….78
12.3 Programy obliczajace i sprawdzajace sumy kontrolne plików…….79
12.4 Programy detekcyjne…….79
12.5 Programy uodparniajace pliki przed zakazeniem…….79
12.6 Programy leczace, usuwajace wirusy z plików oraz dysków…….80

13. Wspólne elementy programów antywirusowych…….81

13.1 Skanery…….81
13.2 Monitory…….82
13.3 Szczepionki…….83
13.4 Programy autoweryfikujace…….83
13.5 Programy zliczajace sumy kontrolne…….83

14. Techniki stosowane przez programy antywirusowe…….85

14.1 Skaning…….85
14.2 Heurystyczne wyszukiwanie wirusów…….85
14.3 Tryb krokowy…….85
14.4 Emulacja procesora…….86
14.5 Przynety…….86
14.6 Pobieranie wielkosci pamieci operacyjnej…….87

15. Ochrona przed poszczególnymi rodzajami wirusów…….88

15.1 Ochrona przed wirusami…….88
15.2 Ochrona przed robakami…….89
15.3 Ochrona przed konmi trojanskimi…….89
15.4 Ochrona przed furtkami pozostawionymi w systemie…….90
15.5 Ochrona przed bombami logicznymi…….90

16. Programy antywirusowe…….91

16.1 Skanery antywirusowe on-line…….91
16.2 Przeglad programów antywirusowych…….95

17. Przyszłość wirusów…….105

17.1 Wirusy dla róznych systemów…….105
17.2 Wirusy infekujace wewnatrzplikowo…….105
17.3 Wirusy zmienne genetycznie…….106
17.4 Wirusy infekujace nowe, nie infekowane dotychczas obiekty…….106

18. Charakterystyka wybranych wirusów…….107

18.1 Wirusy makrowe…….107
18.1.1 Wirus makrowy Concept…….107
18.1.2 Wirus Melissa…….107
18.2 Wirusy rozruchowe…….108
18.2.1 Wirus pakistanski, Brain…….108
18.2.2 Wirus Michal Aniol…….108
18.3 Wirusy systemu Windows…….109
18.3.1 Wirus Boza…….109
18.3.2 Wirus CIH (Czarnobyl)…….109
18.4 Wirusy linuxowe…….110
18.4.1 Wirus Staog…….110
18.4.2 Wirus Bliss…….110
18.5 Wirusy pasozytnicze…….111
18.5.1 Wirus Exorcist…….111
18.6 Wirusy plikowe…….112
18.6.1 Wirusy Stoned…….112
18.7 Konie trojanskie…….112
18.7.1 Trojanczyk NVP…….112
18.7.2 Trojanczyk IconDance…….112
18.7.3 Trojanczyk Feliz…….113
18.7.4 Trojanczyk AOL4FREE…….113
18.7.5 Kon trojanski RegForm…….114
18.7.6 Trojanczyk ProMail…….114
18.7.7 Back Oriffice (BO)…….115
18.7.8 SubSeven…….115
18.8 Robaki…….116
18.8.1 Worm.Myparty…….116
18.8.2 Worm.Kiray…….117
18.8.3 Worm.Gigger…….118
18.8.4 Robak Firkin…….119
18.8.5 Robak Nimda…….120

Podsumowanie…….122
Literatura…….123